Vernieuwing

Het verschil tussen verbeteren en vernieuwen

Eerst nog maar even uitzoomen, wat is vernieuwing nou precies, en hoe verschilt het van verbetering? Bij verbeteren ontwikkel je een product of dienst stapje voor stapje om het beter aan te laten sluiten bij de wensen van de klant. Dit heet ook wel incrementele innovatie en hierbij blijf je in hetzelfde denkbeeld.

Vernieuwing is vaak ingewikkelder. Hierbij pak je een probleem aan waar nog geen oplossing voor is. Soms kan het zijn dat een nieuwe wetenschappelijke ontdekking of technologie de oplossing vormt voor een probleem, maar dit is niet de enige bron van vernieuwing. Vernieuwing kan ook plaatsvinden door verschillende subonderdelen op de juiste manier aan elkaar te koppelen om een nieuwe oplossing te bouwen. Het lijkt hierbij op het leggen van een puzzel, waarbij de puzzelstukken de subonderdelen van de oplossing vormen. Uiteindelijk bouw je een overtuigend verhaal dat het fundament vormt van de oplossing.

Dit is ook de manier waarop Het Nieuwe Slimme Leren tot stand is gekomen. Door verschillende inzichten op de juiste manier te combineren ontstaat een nieuw ontwerp waarmee je gestructureerd en effectief kan leren. Hieronder zijn de belangrijkste inzichten van dit ontwerp weergegeven.

Les 1. 'Je hersenen bepalen je gedrag, maar je gedrag bepaalt ook je hersenen.'

Tijdens een interview met neuropsycholoog prof. dr. Margriet Sitskoorn legde ze me uit dat de hersenen voortdurend veranderen. Er worden nieuwe netwerken aangelegd als je iets nieuws leert en oude verbindingen die je niet gebruikt verdwijnen. Dit principe van veranderende hersenen heet neuroplasticiteit.

Tot mijn verbazing gaf ze aan dat je zelf invloed uit hebt op deze veranderingen in de hersenen door je gedrag aan te passen. De hersenen werken volgens het 'use it or loose it' principe. De netwerken en hersengebieden die je veel gebruikt ontwikkelen zich verder en dat wat je niet gebruikt verdwijnt. Door bewust je gedrag aan te passen kan je gericht de ontwikkeling van je hersenen sturen. We hebben dus zelf invloed op de ontwikkeling van onze hersenen en gedrag vormt de sleutel waarmee we dat kunnen doen.

Les 2. De gelijkenissen tussen leren en topsport

Op het hoogste niveau kunnen atleten elkaar niet verslaan door simpelweg meer te trainen. Hun lichaam kan maar een beperkte hoeveelheid training aan voordat het zich niet meer kan aanpassen door een gebrek aan herstel. Boven dat niveau maak je het lichaam eerder kapot dan dat je er beter van wordt. Topsport is dus de zoektocht naar hoe je lichaam zich maximaal kan aanpassen aan de beperkte hoeveelheid training die het lichaam aankan.

Topsporters proberen daarom met een gespecialiseerd voedingsplan, goede nachtrust en voldoende aandacht voor herstel de ideale randvoorwaarden te creëren waarbinnen hun lichaam zich maximaal kan aanpassen aan de vele trainingen. Ditzelfde principe geldt ook voor de hersenen en leren. Vervang lichaam door hersenen en trainen door leren en je hebt letterlijk hetzelfde principe. Door ideale randvoorwaarden te creëren waarbinnen je hersenen zich kunnen aanpassen, kan je een stuk efficiënter leren.

Een gestructureerd trainingsschema, dat rekening houdt met trainingsfysiologie, intensiteit, omvang en de planning op korte en lange termijn, is een ander voorbeeld uit de topsport dat we kunnen overnemen in het leren. Door een strategisch leerschema te maken dat rekening houdt met de planning en waarbinnen de leeractiviteiten elkaar goed aanvullen, kan je ook efficiënter leren.

Les 3. Leren van je fouten als Garry Kasparov

Trail en error is een van de natuurlijkste vormen van leren voor de hersenen. Wij mensen leren door fouten te maken en ons daarop aan te passen. Daarom is het zonde dat in het huidige schoolsysteem veel leerlingen bang worden gemaakt om fouten te maken. Fouten worden afgestraft, je blijft zitten als je te veel fout doet. Zonde, want fouten maken is juist een essentieel onderdeel van het leerproces.

Door goed te kijken naar wat je fout doet kan je namelijk veel leren over de dingen die je nog niet beheerst. Oud wereldkampioen schaken Garry Kasparov had een unieke methode waarmee hij grote successen behaalde in het schaken. Naast dat hij natuurlijk ontzettend veel oefende, analyseerde hij de fouten die hij maakte tot in detail. Hij keek niet alleen naar wat hij fout deed, maar ook waarom hij een bepaalde fout maakte. Hij bracht zijn verkeerde zetten terug tot een misstap in zijn denkproces die hij een volgende keer zou kunnen voorkomen. Omarm dus het maken van fouten en gebruik ze om er van te leren.